Introductie
Gemeente Waalwijk en VAN WIJLEN uit Sprang-Capelle slaan de handen ineen in de strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering. Klimaatverandering heeft aanzienlijke gevolgen voor steden over de hele wereld. Steeds vaker krijgen we te maken met extreme weersomstandigheden zoals zware regenval en langdurige hittegolven. Deze extremen vragen om creatieve oplossingen om de leefbaarheid van stedelijke gebieden behouden. Het bufferen van overtollig regenwater, het absorberen van hitte en het bevorderen van de biodiversiteit zijn daarvoor belangrijke instrumenten. In een ambitieus pilotproject onderzoeken gemeente Waalwijk en VAN WIJLEN hoe groene parkeerplaatsen daar optimaal aan kunnen bijdragen.
Klimaat adaptieve maatregelen
De gemeente heeft een duidelijke visie op het groener en klimaatbestendiger maken van de stad. Een van de normen daarvoor is dat er bij een flinke bui, waarbij 60 mm regen valt, geen wateroverlast mag ontstaan. Het creëren van groene parkeerplaatsen kan daaraan bijdragen door overtollig regenwater beter op te vangen en vast te houden. De groene parkeerplaatsen fungeren als natuurlijke waterfilters: het regenwater wordt gezuiverd en teruggegeven aan het grondwater, waardoor de druk op het rioleringssysteem vermindert en de waterkwaliteit verbetert. De aanplant van groen op de parkeerplaatsen gaat verdroging tegen en zorgt voor verkoeling door de verminderde opname van warmte door minder bestrating. Dit draagt bij aan het verminderen van hittestress, wat de algehele levenskwaliteit van inwoners verbetert. In één slim ontwerp worden zo groenvoorziening, watermanagement en klimaatadaptatie gecombineerd.
Project
Bij de aanleg van groene parkeerplaatsen spelen drie componenten een cruciale rol: de fundering of ondergrond (het substraat); de verharding (en de open ruimte daartussen); en de beplanting. Voor dit project worden op acht locaties in de gemeente Waalwijk groene parkeerplaatsen aangelegd waarbij steeds een andere samenstelling van de drie componenten gebruikt wordt. Een jaar lang worden maandelijks gegevens verzameld over plasvorming, bodemgezondheid, eventuele verzakkingen en onkruidgroei. Ook wordt bijgehouden hoeveel klein en groot afval tussen het groen blijft zitten. Na analyse van de verzamelde data kan tot een gefundeerde keuze komen voor de optimale toepassing van groene parkeerplaatsen binnen de gemeente Waalwijk.
Samenwerking
Voor dit project heeft de gemeente Waalwijk de samenwerking gezocht met VAN WIJLEN. Als lokale partner met sterke duurzaamheidsprincipes, is VAN WIJLEN de ideale partner voor dit onderzoeksproject. De expertise van VAN WIJLEN op het gebied van substraten, verhardingen en beplantingen hebben het project tot leven gebracht. In het projectteam werken experts van de gemeente op het gebied van groenbeheer, watermanagement en omgevingsmanagement nauw samen met experts in de uitvoering van VAN WIJLEN. Naast de technische knowhow en middelen voor aanleg en onderhoud van de parkeerplaatsen, verzorgt VAN WIJLEN ook het verzamelen van de data en de rapportage daarover.
Eerste ervaringen
Uitvoerder bij VAN WIJLEN, Jan Verhagen en projectleider Dirk Flipsen ervaren de samenwerking binnen het projectteam als bijzonder prettig en open. Ze benadrukken de noodzaak om kennis en ervaring van de diverse disciplines in één team te bundelen om een optimaal resultaat te bereiken. Het project heeft al een aantal eerste inzichten opgeleverd. Zo blijk er een breed spectrum aan materialen voor groene parkeerplaatsen beschikbaar te zijn. Op de acht proefterreinen zijn nieuwe substraten en beplanting toegepast. Een voorbeeld is de aanplant van sedum. Dit plantje staat bekend om zijn droogtetolerantie en lage onderhoudsbehoefte en is daarmee ideaal voor groene parkeerplaatsen. Jan Verhagen:
‘Het handmatig planten van de sedumplantjes op locatie bleek wel tijdrovend te zijn. Per parkeerplaats moest voor ongeveer 3000 plantjes een afzonderlijk gat gegraven worden. We kijken nu of we de plantjes al bij de kweker in de verharding kunnen laten vullen.’
Dirk Flipsen noemt een ander voorbeeld:
‘Een belangrijk punt voor de bestrating blijkt het egaliseren van de zandlaag te zijn. Grote stenen in het substraat kunnen dat proces bemoeilijken en leiden tot een ongelijke bestrating. Dit vraagt dus om een andere opbouw van de bovenlaag.’
Ook de groenbeheerder van de gemeente Waalwijk, voegt toe:
‘De hoeveelheid schaduw op de locatie en de concurrentie tussen verschillende soorten begroeiing zijn belangrijke factoren voor een optimale aanleg. De plekken onder de bomen ontwikkelen zich anders dan die in de volle zon. Dit inzicht heeft geleid tot meer doordachte ontwerpkeuzes en plantselecties.’
Toekomstperspectief
Dit project illustreert dat innovatie en samenwerking hand in hand gaan bij de aanpak van de uitdagingen van de 21e eeuw. Het laat zien dat de weg naar duurzame stedelijke ontwikkeling geleidelijk wordt geplaveid door experimenten zoals deze. De gemeente Waalwijk en VAN WIJLEN geloven dat de lessen die uit dit project getrokken kunnen worden, leiden tot efficiënte en kosteneffectieve methoden voor grootschalige implementatie van groene parkeerplaatsen in de toekomst. Door deze inzichten ook breder te delen en toe te passen, draagt het project bij aan een groenere en duurzamere toekomst voor ons allemaal.
